Od kilku dni na portalu społecznościowym pojawiają się wpisy mieszkańców pod hasłem „Referendum dla Kórnika”. Postanowiliśmy sprawdzić co i kto się kryje pod tymi hasłami oraz stroną na profilu facebook.
Na dzień dobry spotykamy się z pierwszyn wpisem na stronie informującym:
„Narastające niezadowolenie mieszkańców z decyzji burmistrza i radnych Miasta i Gminy Kórnik spowodowały, że zawiązał się referendalny komitet społeczny złożony z kilkunastu mieszkańców różnych miejscowości naszej gminy. Dziś złożyliśmy dokumenty informacyjne o zamiarze przeprowadzenia referendum i odwołania burmistrza Przemysława Pacholskiego, który w opinii wielu mieszkańców podejmuje błędne decyzje inwestycyjne i zarządcze przy cichym, niemal jednogłośnym poparciu radnych. Grupa inicjatywna stworzyła, ponad podziałami światopoglądowymi, listę merytorycznych zarzutów wobec włodarzy gminy. Będziemy ją tu sukcesywnie publikować i dyskutować o programie naprawczym. Zachęcamy do wsparcia naszych zamierzeń.”
https://www.facebook.com/ReferendumDlaKornika
26 marca zamieszczono post z informacją o wydrukowaniu list poparcia, oraz rozpoczęcia zbiórki podpisów. Pod wpisem widnieją pierwszy raz nazwiska osób. Możemy się jedynie domyślać, że to właśnie te osoby stoją za obywatelskim ruchem „Referendum dla Kórnika” i są twórcami lub działaczami, pojawiają się m.in.:
Jan Kalarus, Magdalena Kosakowska, Damian Zawieja, Jacek Schmidt, Zbigniew Tomaszewski i inni…
Wiemy jedno, grupa chce odwołania Burmistrza, a potem Rady Miasta i Gminy Kórnik.
Niestety nigdzie nie znalazłem, na stronie grupy informacji, jakie są konsekwencje takiego referendum i co w przypadku gdy Burmistrz zostanie odwołany. Pozostało zasięgnąć wiedzy z Google i ustaw.
REFERENDUM
Referendum przeprowadza się z inicjatywy organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego lub na wniosek co najmniej:
- 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy albo powiatu,
- 5% uprawnionych do głosowania mieszkańców województwa.
W sprawach odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego (rady gminy lub miasta, rady powiatu bądź sejmiku wojewódzkiego) przed upływem kadencji, co do zasady, rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum przeprowadzonego na wniosek mieszkańców. Jednakże radę gminy może także rozwiązać Sejm na wniosek Premiera w przypadku powtarzającego się naruszania przez radę gminy Konstytucji lub ustaw.
Warunkiem ważności referendum jest udział co najmniej 30 % uprawnionych do głosowania, a w przypadku odwołania wójta (burmistrza, prezydenta miasta) – 3/5 liczby biorących udział w jego wyborze. Wynik referendum jest natomiast rozstrzygający, jeśli oddano więcej, niż połowę ważnych głosów za.
Wybory przedterminowe – skutki
Skutki ważnego referendum mogą być różne w zależności od daty przeprowadzenia referendum. Zgodnie z art. 492 § 1 pkt 8 Kodeksu wyborczego odwołanie w drodze referendum powoduje wygaśnięcie mandatu Burmistrza (wójta, prezydenta miasta). W takiej sytuacji Prezes Rady Ministrów wyznacza komisarza rządowego pełniącego funkcję dotychczasowego Burmistrza (wójta, prezydenta miasta).
Wybory zarządza w drodze rozporządzenia prezes Rady Ministrów w ciągu 90 dni od wystąpienia przyczyny ich zarządzenia. Terminy w przypadku wyborów przedterminowych mogą być krótsze od przewidzianych w samorządowych ordynacjach wyborczych. Rozporządzenie prezesa Rady Ministrów wojewoda podaje niezwłocznie do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia na terenie gminy, na której mają odbyć się wybory.
Stanowi o tym wprost art. 28d ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Należy jednakże podkreślić, że wyborów nie przeprowadza się, jeżeli data wyborów przedterminowych miałaby przypaść w okresie 6 miesięcy przed zakończeniem kadencji Burmistrza. Wyborów przedterminowych nie przeprowadza się także wtedy, jeżeli data wyborów miałaby przypaść w okresie dłuższym niż 6 a krótszym niż 12 miesięcy przed zakończeniem kadencji Burmistrza i rada w terminie 30 dni od dnia podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu Burmistrza podejmie uchwałę o nieprzeprowadzaniu wyborów (art. 28d ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym).
O przyjęciu takiego rozwiązania zadecydowały niewątpliwie m.in. przesłanki ekonomiczne i racjonalne, gdyż trudno spodziewać się, by efekty działania nowego organu wykonawczego w tak krótkim terminie, jaki pozostawałby po zakończeniu procedury wyborczej do końca kadencji, mogłyby być adekwatne do poniesionych kosztów.
Co może komisarz?
Prawo mówi o „niezwłocznym” wyznaczeniu komisarza rządowego, który będzie zarządzał jednostką do przedterminowych wyborów. Czyli jak wcześniej napisaliśmy około 90 dni w przypadku przeprowadzenia wcześniejszych wyborów.
Sytuacja jest inna gdyby do wyborów przedterminowych nie doszło, ze względu na terminy o których pisaliśmy wcześniej.
Osoba wyznaczona przez premiera przejmuje kompetencje organu, jakim jest Burmistrz (wójt, prezydent miasta). Sytuacja ta jest jednak nietypowa i rodzi konieczność przeprowadzenia ponownych wyborów chyba, że mamy przesłanki które opisaliśmy wyżej.
Zakres działania komisarza rządowego oraz osoby pełniącej funkcję rozwiązanych organów są takie same jak zakres działania organów, a więc również wchodzi w to np. wydawanie aktów prawa miejscowego. W przeciwieństwie jednak do radnych komisarz nie pochodzi z wyboru.
Zakres uprawnień komisarza wyznaczonego przez Prezesa Rady Ministrów określa art. 28h ustawy o samorządzie gminnym, który stanowi, iż osoba powołana do pełnienia tej funkcji przejmuje wykonywanie zadań i kompetencji Burmistrza. Przywołany przepis należy rozumieć jako powierzenie komisarzowi realizacji zadań Burmistrza wymienionych w art. 30-31b wspomnianej ustawy i zadań wynikających z innych ustaw. Okoliczność ta powoduje z mocy prawa przejęcie przez komisarza ustawowych uprawnień Burmistrza, niezbędnych do prawidłowego sprawowania funkcji.
Jako przykłady uprawnień wchodzących w obszar kompetencji komisarza, można wskazać przede wszystkim odpowiedzialność za budżet gminy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, gospodarowanie mieniem komunalnym, realizację inwestycji i remontów, wykonywanie budżetu, kierowanie bieżącymi sprawami gminy i reprezentowanie jej na zewnątrz.
Wybory samorządowe w 2023 roku.
Wybory samorządowe odbędą się w 2023 roku. Kadencja władz lokalnych rozpoczęła się w 2018 roku i trwa 5 lat. Dokładna data wyborów samorządowych nie została jeszcze podana.
W trakcie wyborów samorządowych wyznacza się nowych członków rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz jednoosobowych organów wykonawczych gmin – wójtów, burmistrzów, prezydentów miast.
Czy warto dokonywać zmian?
Należy zadać sobie pytanie, czy jest sens odwoływać aktualnego Burmistrza i Radę Gminy? Co możemy zyskać, odwołując ich wcześniej? A co możemy stracić paraliżując niejako pracę urzędu i rady gminy? Może lepiej by dokończyli swoją kadencje i nie paraliżować pracy urzędu? Pytań jest wiele, zobaczymy czy pojawią się na nie odpowiedzi przez prowadzącą aktywne działania grupę „Referendum dla Kórnika”. Sam na wiele z nich nie znam odpowiedzi i nie wiem co lepsze. Decyzja to kwestia indywidualna i mimo to powinniśmy się wszyscy szanować.
Moje obawy rodzi sam Komisarz, który nie wiadomo jaką będzie realizował politykę.
Termin który pozostał do wyborów samorządowych to mniej, więcej 2 lata (dokładnego terminu nie znamy), w przypadku gdy zostanie mniej niż 12 miesięcy, nie będzie musiał on dokonywać wcześniejszych wyborów. Pytanie ile czasu zajmie to całe referendum. Druga sprawa koszty referendum oczywiście ponosi Samorząd, czyli nasza Gmina Kórnik.
Można założyć optymistyczny scenariusz i wybierzemy nowego Burmistrza na kolejne 12 miesięcy, lub czarny scenariusz gdzie do końca kadencji będzie nami rządził Komisarz wskazany przez Premiera, nie wybrany przez ludzi, realizujący swoją politykę.
Źródło: Prawo.pl, Samorzad.Infor.pl, Rp.pl, Wikipedia.pl