10 września obchodzimy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom, ustanowiony w 2003 roku przez Międzynarodowe Towarzystwo Zapobiegania Samobójstwom (IASP) we współpracy z WHO i Światową Federacją Zdrowia Psychicznego. W Polsce inicjatywa rozwijana jest od 2018 roku przez Polskie Towarzystwo Suicydologiczne w ramach kampanii „Życie warte jest rozmowy”. Celem tego dnia jest zwiększenie świadomości społecznej oraz wsparcie psychologiczne dla osób, które znalazły się w kryzysie.
Skala problemu – statystyki samobójstw w Polsce i na świecie
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia:
- co roku ponad 700 000 osób na świecie odbiera sobie życie,
- co 40 sekund ktoś popełnia samobójstwo,
- co 3 sekundy podejmowana jest próba samobójcza.
W Polsce każdego dnia życie odbiera sobie 15 osób, a blisko 300 próbuje odebrać sobie życie. To więcej niż liczba ofiar wypadków drogowych. Alarmujące jest również to, że problem coraz częściej dotyczy dzieci i młodzieży – najmłodsza ofiara miała zaledwie 8 lat.
Dlaczego ludzie podejmują próby samobójcze?
Samotność, poczucie wykluczenia, presja otoczenia, trudności rodzinne i brak zrozumienia – to najczęstsze czynniki prowadzące do pojawienia się myśli samobójczych. Osoba w kryzysie często izoluje się i unika rozmów, wierząc, że nic nie da się zmienić. To błędne koło, które pogłębia poczucie bezradności.
Szukanie pomocy to nie słabość
Wiele osób zadaje pytanie: „Jeśli ktoś mówi, że chce się zabić, to dlaczego dzwoni na numer alarmowy lub telefon zaufania?”. Odpowiedź jest prosta – bo tak naprawdę nie chcą umierać, lecz nie widzą wyjścia z sytuacji. Telefon, rozmowa z lekarzem, policjantem czy psychologiem to wołanie o pomoc i szansa, aby ktoś przerwał ciszę ich cierpienia. Osoba w kryzysie często nie ma już siły samodzielnie walczyć, ale w głębi serca pragnie, by ktoś ją zatrzymał i pokazał inne rozwiązania. To właśnie w tej chwili – kiedy dzwonią lub sygnalizują swoje myśli – mamy okazję realnie uratować życie.
Gdzie szukać wsparcia?
W Polsce działają całodobowe, bezpłatne linie pomocy:
- 116 111 – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży (nie wymaga zgody dorosłych),
- 116 123 – telefon wsparcia dla dorosłych,
- 112 – numer alarmowy w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia.
Dodatkowe informacje i materiały edukacyjne można znaleźć m.in. na stronach:
- Światowej Organizacji Zdrowia
- Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego
- kampanii „Życie warte jest rozmowy”
- Polskiego Towarzystwa Zapobiegania Samobójstwom
- Ministerstwa Zdrowia
- Głównego Inspektoratu Sanitarnego
Dlaczego warto mówić o zdrowiu psychicznym?
Zdrowie psychiczne jest fundamentem codziennego życia – pozwala radzić sobie ze stresem, budować relacje i podejmować wyzwania. Promocja zdrowia psychicznego i przełamywanie tabu wokół samobójstw daje ludziom szansę na odnalezienie wsparcia i powrót do równowagi. Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom przypomina, że rozmowa może uratować życie, a każdy z nas ma wpływ na to, by ktoś obok poczuł się zauważony i zrozumiany.
