Z okazji 100. rocznicy śmierci Jadwigi Zamoyskiej oraz 100-lecia urodzin Wisławy Szymborskiej, uchwałą tą Rada Miasta i Gminy Kórnik pragnie złożyć hołd tym dwóm zasłużonym, związanym z Kórnikiem kobietom.
Jadwiga Zamoyska – urodziła się 4 lipca 1831 roku w Warszawie. Była córką właściciela dóbr kórnickich Tytusa Działyńskiego i Gryzeldy Celestyny z Zamoyskich. W 1852 roku wyszła za mąż za generała Władysława Zamoyskiego, którego czynnie wspierała w jego działalności politycznej i społecznej. Z małżeństwa z Władysławem Zamoyskim miała synów Władysława (1853-1924) i Witolda (1855–1874) oraz dwie córki: przedwcześnie zmarłą w Anglii Marię (1857–1858) i drugą Marię (1860–1937).
W 1881 roku powróciła z emigracji do Kórnika, który odziedziczył jej najstarszy syn Władysław Zamoyski. Założyła tutaj Szkołę Domową Pracy Kobiet, opartą o wartości chrześcijańskie placówkę kształcącą dziewczęta, którą ze względu na tzw. rugi pruskie musiała przenieś najpierw do Starej Lubowli i Kalwarii Zebrzydowskiej, a później do zakopiańskich Kuźnic.
Zamoyska publikowała dzieła o tematyce religijno-wychowawczej: „O wychowaniu”, „O pracy” i „O miłości ojczyzny”. Wspierała swojego syna Władysława w wielu dziełach związanych z pracą organiczną, filantropią, patriotyzmem i zachowaniem dóbr polskiej kultury w okresie zaborów. Owocami tych działań były między innymi: wykup dóbr zakopiańskich, wygrane procesy o Morskie Oko i ostatecznie utworzenie już po śmierci Jadwigi Zamoyskiej, ale niewątpliwie z jej inspiracji i za jej zgodą, Fundacji Zakłady Kórnickie. W 1921 roku za zasługi na niwie wychowawczej i filantropijnej jako jedna z pierwszych została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Wiele czasu spędzała w Paryżu. Ostatnie lata życia spędziła wraz z synem w Kórniku, tu zmarła i została pochowana. Już w dwudziestoleciu międzywojennym trwały starania o jej beatyfikację. W dniu 27 listopada 2012 roku Kuria Metropolitalna w Poznaniu oficjalnie wszczęła proces beatyfikacyjny Jadwigi Zamoyskiej. Odtąd przysługuje jej tytuł Służebnicy Bożej. 22 lipca 2022 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej. W uzasadnieniu czytamy m. in. „W uznaniu zasług Jadwigi Zamoyskiej dla polskiego społeczeństwa i kształtowania wzorców postaw obywatelskich,
uniwersalnego i ponadczasowego potencjału jej myśli wychowawczej, a także kulturotwórczej roli stworzonej przez nią i jej syna, Władysława Zamoyskiego, fundacji Zakłady Kórnickie, w setną rocznicę śmierci tej wybitnej postaci, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2023 Rokiem Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej”.
W roku 2023 pod egidą Fundacji Zakłady Kórnickie, przy współpracy z: samorządami Powiatu Tatrzańskiego, Zakopanego, Bukowiny Tatrzańskiej, Białego Dunajca Kościeliska, Poronina, Biblioteką Kórnicką, Stowarzyszeniem Klub im. Władysława Zamoyskiego, Polskimi Kolejami Linowymi, Polskimi Kolejami Państwowymi itd. Planuje się szereg publikacji i wydarzeń, w tym na terenie gminy Kórnik, które upamiętnią setną rocznicę śmierci Jadwigi z Działyńskich Zamoyskiej. W działania te włączy się także Miasto i Gmina
Kórnik.
Wisława Szymborska – polska poetka, eseistka, krytyczka, tłumaczka i felietonistka, laureatka Nagrody Nobla, urodziła się 2 lipca 1923 roku na kórnickim Prowencie. Była córką Anny z Rottermundów (1890 – 1960) i Wincentego Szymborskiego (1870-1936) – w latach 1904-1926 zarządcy dóbr hrabiego Władysława Zamoyskiego, współtwórcy Muzeum Tatrzańskiego i Tatrzańskiego Ochotniczego pogotowia Ratunkowego, zasłużonego społecznika. Za życia poetki opublikowano 12 tomików poezji jej autorstwa, dwa kolejne pośmiertnie. Ukazały się także zbiory listów, wydania specjalne jej utworów, wybory wierszy, felietony
oraz inne teksty. Jej twórczość przetłumaczono na 40 języków. Była jedną z najbardziej znanych w kraju i cenionych za granicą polskich poetek.
Otrzymała wyróżnienia i nagrody:
- Order Orła Białego (2011),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi (1955, w 10. rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie
kultury i sztuki), - Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005) ,
- Nagroda Fundacji im. Kościelskich (1990, przyznana wyjątkowo, jednorazowa
Nagroda im. Zygmunta Kallenbacha za najwybitniejszą książkę ostatniego
dziesięciolecia) , - Nagroda Goethego (1991),
- Nagroda Herdera (1995),
- doktor honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (27 lutego
1995) – jedyny doktorat honorowy, który przyjęła poetka, - Nagroda Literacka Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego
(1996), - Nagroda Nobla w dziedzinie literatury (przyznana 3 października 1996, wręczona
w Sztokholmie 9 grudnia 1996). Komitet Noblowski w uzasadnieniu przyznania poetce
nagrody napisał: „za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu
i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”, - tytuł Człowiek Roku tygodnika „Wprost” (1996),
- Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa (1997),
- Dziecięca Nagroda „Serca” za pomoc dla świdnickich dzieci. Za pośrednictwem Jacka
Kuronia i jego Fundacji „ Pomoc Społeczna SOS ” przekazała część Nagrody Nobla na
zakup okien do budowanego w Świdnicy Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej, - Złoty Medal Honorowy za Zasługi dla Województwa Małopolskiego (2012, pośmiertnie),
- Nagroda Miasta Krakowa (1954).
Wisława Szymborska od 1929 roku związana była z Krakowem, gdzie zmarła
1 lutego 2012 roku, zostawiając w testamencie zapis o powołaniu fundacji jej imienia.
16 listopada 2022 roku Senat Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił rok 2023 Rokiem
Wisławy Szymborskiej. W uzasadnieniu tej uchwały czytamy między innymi
„O doniosłości literackiego dorobku Wisławy Szymborskiej świadczą nie tylko nagrody, ale
także fakt, że Szymborska wciąż ma wierne grono czytelników w Polsce i za granicą.
Inspiruje literaturoznawców, kulturoznawców, filozofów, krytyków sztuki, a także zwykłych
czytelników, którzy znajdują w jej poezji odpowiedzi na najważniejsze pytania. Tematy, które
poruszała w swojej poezji, wciąż są aktualne. Forma, jaką się posługiwała, ciągle zachwyca
mistrzostwem”.
Wielokrotnie odwiedzała Kórnik, między innymi w latach 1969, 1980 i 1995, spotykając się
z czytelnikami i mieszkańcami miasta i gminy.