Wysokość prowizji i opłat to jedna z najistotniejszych kwestii dla osób inwestujących na giełdzie. Co warto wiedzieć na ten temat?
Czym są opłaty giełdowe?
Warto zacząć od kluczowego faktu związanego z grą na giełdzie – transakcje z reguły nie mogą być wykonywane bezpośrednio przez inwestorów, a jedynie za pośrednictwem uprawnionego podmiotu, tzw. brokera. Jego zadaniem jest przyjmowanie i realizowanie zleceń, co obecnie odbywa się głównie w sposób automatyczny. Jednocześnie wiąże się to z pewnymi opłatami: są to stałe lub procentowe prowizje naliczane za każdą zawiązaną transakcję.
Opłaty mogą obejmować także dodatkowe usługi, na przykład dostęp do wykresów, statystyk czy informacji na temat poszczególnych aktywów lub wsparcie profesjonalnego doradcy. Dokładny wykaz kosztów – podobnie jak ich wysokość – różni się w zależności od brokera. Znaczenie ma także rodzaj konta inwestycyjnego. Dla przykładu w banku Saxo inwestowanie na giełdzie jest dostępne z niższymi opłatami dla klientów profesjonalnych niż dla osób ze standardowym kontem. Często spotykanym podejściem jest połączenie opłat stałych oraz procentowych, jak również określenie minimalnych kwot prowizji.
Jak działają prowizje na giełdzie? Przykłady
Odpowiedź na to pytanie zależy w pewnym stopniu od oferty danego brokera, a także sposobu, w jaki klient inwestuje na giełdzie. Przed rozpowszechnieniem się usług online standardem było korzystanie ze wsparcia doradcy na żywo – wiązało się to także z dość wysokimi kosztami. Obecnie najwyższe opłaty dotyczą tzw. brokerów oferujących pełen zakres usług (ang. full-service broker), którzy oprócz samego zarządzania transakcjami zapewniają także obsługę kwestii związanych z majątkiem, podatkami i wiele więcej. Typowa wartość prowizji w tym przypadku sięga nawet 2%. Oznacza to, że kupując 100 akcji spółki A o wartości po 400 zł, musimy zapłacić aż 800 zł prowizji.
Aktualnie jednak znacznie większą popularnością cieszą się platformy inwestycyjne online, które przeważnie oferują także o wiele niższe prowizje. Możemy spotkać się z opłatami nawet na poziomie 0,1–0,2%. W tym przypadku dodatkowy koszt opisanej wyżej transakcji wyniósłby zaledwie 40–80 zł.
Z jakimi jeszcze opłatami można się spotkać przy inwestowaniu na giełdzie?
Poza samymi prowizjami za wykonywane transakcje inwestorzy muszą wziąć pod uwagę również m.in. opłatę za prowadzenie konta. Najczęściej jest to stosunkowo niewielka kwota naliczana co roku. W wielu przypadkach można ją zmniejszyć lub wyeliminować przez zrealizowanie określonej liczby transakcji. Co więcej, niekiedy prowizje nie są naliczane powyżej lub poniżej pewnego progu wartości zlecenia.
Za koszt związany z obrotem akcjami na giełdzie często uznaje się również tzw. spread, czyli różnicę pomiędzy ceną kupna a sprzedaży. Mimo że nie jest to bezpośrednia opłata dla inwestora, zawsze należy wziąć pod uwagę jego wysokość – może ona być kluczowa dla ostatecznych zysków.
Część brokerów zapewnia również dostęp do specjalistycznego wsparcia ze strony doradców finansowych. Takie usługi są przeważnie dodatkowo płatne – mogą być jednak oferowane za darmo dla osób prowadzących konta profesjonalne, które zazwyczaj wymagają wysokiego wkładu na start. Wymagana inwestycja początkowa to kolejny czynnik, o którym warto pamiętać przy inwestowaniu na giełdzie.